Yaşam

1980’lerin başında, Bulgaristan’ın Haskovo şehrinde çocuk olmak, özgürlüğün sokaklarda saklambaç oynamak, top peşinde koşmak ve çamura bulanmak demekti. O yıllarda sokaklar, kahkahalarla yankılanan birer oyun alanıydı. Kışın donmuş derelerde kayar, yazın ise güneşin altında saatlerce futbol oynardık. Satranç tahtası, strateji ve sabrı öğreten bir bilgelik yoluydu; yüzme ise özgürlüğün suya yansıyan haliydi. Çocukluk, her şeyden önce oyun demekti ve biz, her şeyi unutup sadece çocuk olmanın tadını çıkarırdık.

Fakat her masalın içinde bir gölge olur. 1985 yılı geldiğinde, bir gece ansızın ismim değişti. Ben, “Arif” olarak uyuduğum geceden, “Asen” olarak uyandım. O yaşta bu değişikliğin ne anlama geldiğini tam kavrayamasam da, etrafımdaki yetişkinlerin yüzlerindeki endişeyi, annemin gözlerindeki hüznü görebiliyordum. Bir isim ne kadar değiştirilebilirdi ki? Fakat bu sadece bir kelime değildi; kimlikti, köktü, ait olduğumuz yerdi. Bir gecede adımızla birlikte dilimiz, şarkılarımız, hatta okuldaki kitaplarımız bile değişti. Türkçe konuşmak yasaktı, sanki kendimiz olmamız suçtu.

1986 ile 1989 arasında yaşananları tam olarak anlamlandıramıyorduk. Çocuk aklımızla sadece oyunlara odaklanıyorduk, ama bir şeylerin farklı olduğunu da hissediyorduk. Sokaklar hâlâ bizimdi ama konuşmalar fısıltıya dönüşmüştü. Büyüdükçe, o yılların baskıcı rejiminin aslında üzerimizde nasıl bir iz bıraktığını fark ettim. Ancak ilginç bir şekilde, o dönemin bana kattığı şeyler de vardı. Sosyalist bir ülkede büyümek, disiplini ve çalışkanlığı öğretti. Satranç, analitik düşünmeyi geliştirdi. Atletizm ve spor, dayanıklılığı ve azmi pekiştirdi. Zor zamanlarda bile güçlü kalmayı, ileriyi görmeyi öğrendik.

O çocukluk yılları, bir yandan neşe ve özgürlük, diğer yandan da kimliğe ve köklere yapılan baskı arasında sıkışmış bir dönemdi. Fakat yaşanan tüm zorluklara rağmen, o çocuk ruhu kaybolmadı. O sokakların tozu, çamuru ve kahkahaları hâlâ hatıralarımda taptaze. Adımız değişti, ama kim olduğumuz hep aynı kaldı.